TRỒNG XOÀI TRÊN GIÀN
Xoài là cây ăn trái cổ thụ cao từ 4m – 6m cành lá xum xuê, chiếm vị trí lớn trong không gian là cây ăn quả có giá trị cao.
Vì sao trồng xoài trên giàn! Một chuyện nghịch lý vì giàn chỉ sử dụng cho các loại dây leo như bầu bí, mướp, nho… Nếu đặt cành nhánh lên giàn thì năng suất sẽ ra sao? Tuổi thọ như thế nào?
20 năm qua ở quê tôi Xoài là cây kinh tế, nhiều nhà vườn xây được nhà ở khang trang, con cái học hành đến nơi đến chốn là nhờ cây Xoài. Nhờ kỹ thuật chăm sóc mới, giống mới (giống Đài Loan, Ngọc Vân), 2 năm cho 3 vụ Xoài năng suất và chất lượng cao và thị trường trái Xoài ổn định.
Nhưng trong những năm gần đây, Xoài phát triển mạnh, người làm vườn trồng Xoài như trồng rẫy (mật độ cao) mỗi mẫu đất (10.000 m2) trồng trên 600 cây. Việc dụng hóa chất ra hoa như Paclobutrazole, cũng như nhiều hóa chất Bảo vệ thực vật đã làm năng suất Xoài giảm. Trái dị dạng, đất trồng bị chai cứng, cây suy yếu và chết nhác ngày càng tăng. Phân bón sử dụng tăng lên, mỗi mùa vụ phải phun xịt trên 20 lần nên chi phí cao nên Xoài không còn là cây có kinh tế cao nữa.
Lao động ở nông thôn ngày càng giảm nên việc chăm sóc cho đến thu hoạch gặp nhiều khó khăn.
Xoài là cây ra hoa ở đầu nhánh, hoa có tính hướng địa khi ra hoa và đậu quả. Và dựa vào sinh lý của cây Xoài nên nhiều bà con nông dân quyết định trồng Xoài trên giàn nhằm giải quyết các vấn đề trên.
Trồng Xoài trên giàn có những ưu điểm gì?
1 – Khống chế được chiều cao cây, tăng được diện tích và sinh khối lá, cành nên dễ kiểm soát được sâu bệnh. Cây không ngã đổ, dễ chăm bón cây.
2 – Cây thưa hơn cây cách cây từ 10m nên đở tốn giống, cây có đầy đủ đất để sử dụng (1 mẫu 100 cây). Cây dễ ra hoa vì hưởng nhiều ánh sáng, trái sẽ lớn hơn, dễ chăm sóc giảm được lao động. Thực hiện được canh tác GAP một cách dễ dàng.
3 – Ít sử dụng phân bón, thuốc trừ sâu bệnh, không sử dụng thuốc kích thích độc hại.
Thực hiện trồng Xoài trên giàn như thế nào?
a. Khống chế chiều cao cây:
Khi cây trồng có chu vi khoảng 25 - 30 cm cở 1,5 năm đến 2 năm tuổi, ta tiến hành làm lùn cây.
Cắt ngang thân cây chỉ để thân cây cao từ 1,5 đến 2m. Nhớ chừa nhánh thở chọn nơi cắt cách chồi ngủ 1 tấc. Sau 1 tháng cắt chồi ngủ, sẽ cho ra nhiều chồi mọc quanh thân cây. Cắt bỏ nhánh thở. Bón phân NPK và phòng trừ sâu bệnh hại cành lá.
b. Chọn chồi:
Đợi chồi bên cở đầu đủa ăn, ta bẻ bỏ các chồi ốm yếu chỉ chừa 4 chồi khỏe mạnh theo hướng Đông Tây Nam Bắc. Các chồi này sẽ hình thành cành sau này. Khi chồi cở 20-30 cm là bắt đầu căng cành trên giàn.
c. Làm giàn:
Dưới các chồi cở 2cm ta cột 4 dây theo hướng Đông Tây Nam Bắc, dây có chất liệu từ kẽm hoặc cáp chắc chắn. Mỗi năm cành sẽ dài thêm từ 1,5 - 2m. Vì khống chế chiều cao, cành sẽ dài từ 6 – 8m.
d. Tạo nhánh:
Trên cành có các mắt ngủ mỗi lần cành ra chồi non mắt ngủ sẽ nẩy mầm để ra nhánh. Ta nên để nhánh khi cành ra dài 2m trở lên, cây mới đủ sức ra hoa trái lúc đó ta bấm cành sẽ phân nhánh sau đó sẽ cho hoa trái. Theo quan sát chúng tôi, nếu phân bón đầy đủ và bảo vệ tốt lá, chồi thì 1,5 đến 2 năm sau cây sẽ cho quả mỗi cành từ 3 đến 6 quả, nhánh có khuynh hướng địa nên rất dễ ra hoa.
Tuổi thọ cây!
Theo các chuyên gia trồng Xoài ở Nhật và Đài Loan thì Xoài trồng giàn có tuổi thọ trên 30 năm và năng suất 800 trái/cây. Bạn có thể theo dõi trên Internet.
Vùng Cao Lãnh tỉnh Đồng Tháp, cũng có áp dụng cắt cành và làm trẻ hóa cây mỗi năm cây cho trái có năng suất cao.
Hy vọng kiểu trồng Xoài trên giàn sẽ được bà con nông dân tiếp nhận.
Thế Vinh
Xã Mỹ Lương, Cái Bè, Tiền Giang